In Seizoen 1 van HBO’s “Succession” schokte de telecom-erfgename Shiv Roy (Sarah Snook) haar partner die de sociale ladder beklom, Tom Wambsgans (Matthew Macfadyen), door haar bedenkingen over monogamie te delen – op hun trouwnacht. “Ik vraag me gewoon af of er een mogelijkheid is voor iets anders dan de hele voorgeprogrammeerde doodsmars”, bekent ze, nog steeds in haar trouwjurk. Vastbesloten om hogerop te trouwen, doet Tom alsof hij het hele gedoe wel ziet zitten, maar een seizoen later trekt hij zich terug uit een trio aan boord van de familiejacht en uit de regeling in het algemeen, bewerend dat Shiv hem “gekaapt” heeft “in een open-grenzen gratis-neuk handelsdeal”.
Een korte scan van de populaire cultuur zal je vertellen dat Tom, afgezien van zijn kritiek op het laissez-faire kapitalisme, achterhaald is. Het huwelijk is tegenwoordig wat tochtig. Overal waar je kijkt, wordt de deur die koppels achter zich sluiten wanneer ze het heiligdom van het huwelijk betreden, op een kier gelaten. Verveeld met de ouderwetse affaire heeft prestigieuze tv overspel ingeruild voor een nieuwer, jonger model, waarbij open relaties worden geëxploiteerd voor drama. In fictie is consensuele non-monogamie verschenen in een reeks recente boeken, waaronder “Luster” (2020) van Raven Leilani, “Acts of Service” (2022) van Lillian Fishman, en “Couplets” (2023) van Maggie Millner, een roman waarvan de titel speelt met de overlappende aard van koppelschap onder polyamoreuze jonge Brooklynieten. In de film is het paar passé gemaakt door de trendy drievoud, met films als “Passages” (2023) en “Challengers” volgend jaar die de opwinding van de derde najagen. In maart 2023 lanceerde Gucci een parfumadvertentie met Julia Garner, Elliot Page en A$AP Rocky die allemaal liefdevol in elkaars ogen staarden op het doo-wop-deuntje uit de jaren vijftig “Life Is But a Dream”. De video is onderschreven met de tekst “Creëer samen een wereld van openhartig geluk in de nieuwe Gucci Guilty-campagne”. Het ménage à trois is zo trendy geworden dat in het vijfde seizoen van Netflix’s “The Crown” de beroemde opmerking van prinses Diana tegenover Martin Bashir over de affaire van haar man met Camilla Parker Bowles, “Er waren drie van ons in dit huwelijk, dus het was een beetje druk”, de angel van het origineel mist. Als er iets is, is drie naar de huidige normen niet genoeg gezelschap. “Riverdale”, de CW-aanpassing van de klassieke Archie Comics, eindigde zijn series door te onthullen dat Archie, Veronica, Jughead en Betty allemaal deel uitmaken van een romantische “quad”.
Wat doen al deze open koppels, drietallen en polycules plotseling in de cultuur, behalve elkaar? Tot op zekere hoogte haalt kunst de realiteit in. Vijfenveertig procent van volwassenen jonger dan dertig vertelde Pew Research in 2023 dat open huwelijk “acceptabel” was, en twintig procent van alle Amerikanen rapporteerde dat ze geëxperimenteerd hadden met enige vorm van non-monogamie. De buitenechtelijke “verwikkelingen” van Will en Jada Pinkett Smith zijn al twee jaar roddelvoer. (Pinkett Smith verduidelijkte eens dat hun huwelijk niet “open” is; het is eerder een “relatie van transparantie”.) In 2020 zag het reality-tv-programma “House Hunters” op HGTV een drietal proberen hun droomhuis te vinden – met een drievoudige wastafel. In hetzelfde jaar stond de stad Somerville, Massachusetts, toe dat binnenlandse partnerschappen bestonden uit “twee of meer” mensen.
Sommigen, zoals de sekstherapeut (en auteur van “Open Monogamy, A Guide to Co-Creating Your Ideal Relationship Agreement”, 2021) Tammy Nelson, hebben de acceptatie van een groter aantal partners toegeschreven aan pandemie-geboren huiselijke verveling; na de hele dag elke dag met één persoon vast te zitten, zijn koppels klaar om meer te openen dan alleen hun groepen. Nelson maakt deel uit van een groep therapeuten, adviseurs en adviesschrijvers, waaronder Esther Perel en de “Savage Love” columnist Dan Savage, die getrouwde stellen aanmoedigen om flexibeler te denken over monogamie. Hun adviezen vinden een gretig publiek onder de welgestelde deelnemers aan het “ideeënfestival”, gepresenteerd in lezingen bij Google, SXSW en het Aspen Institute.
Het nieuwe monogamiescepticisme van de welgestelden krijgt wat schermtijd in de pandemie-uitbraakhit “The White Lotus”. De show maakt de vrijetijdsklasse belachelijk terwijl ze rondhangen in vijfsterrenresorts op Hawaï en Sicilië, broedend over liefde, geld en de onmogelijkheid voor mensen in hun belastingcategorie om de twee te scheiden. In het nieuwste seizoen zijn Ethan (Will Sharpe) en Harper (Aubrey Plaza) een aantrekkelijk jong stel dat vastzit in een seksloos huwelijk – totdat ze natuurlijk op vakantie gaan met het monogam
ish-stel Cameron (Theo James) en Daphne (Meghann Fahy). Nadat Cameron en Harper samen wat onverklaarbare tijd hebben doorgebracht in een hotelkamer, volgt Ethan een onverstoorde Daphne op, loungend op het strand, om zijn verdenking te delen dat er iets is gebeurd tussen hun echtgenoten. Een kortstondige bezorgdheid op het gezicht van Daphne verandert snel – in een verwoestend subtiele vertolking door Fahy – in een sluwe glimlach. “Een beetje mysterie? Het is best sexy”, verzekert ze Ethan, voordat ze hem naar een zeegrot lokt. Die nacht hebben Ethan en Harper seks, de wonden van hun huwelijk zijn geheeld door iets aan de zijkant.
“The White Lotus” is niet de enige recente culturele aanbieding die laat zien dat de rijken non-monogamie gebruiken als een vaccin tegen een dure echtscheiding. In de HBO-remake uit 2021 van “Scenes from a Marriage” hebben Mira (Jessica Chastain) en Jonathan (Oscar Isaac), een high-powered executive voor een techbedrijf en een professor, respectievelijk, een etentje met hun vrienden Peter (Corey Stoll) en Kate (Nicole Beharie), die in een open huwelijk zitten. Toen ze monogaam waren, vertelt Kate aan Mira, hadden ze nauwelijks seks, en nu – “Ik heb hem uitgeput”, snoeft Kate.
Deze shows, met hun welvarende stellen die bereid zijn te experimenteren met open relaties als een huwelijksoppepper, tonen het verrassende lot van een radicaal sociaal voorstel. Non-monogamie, ooit het domein van utopische gemeenschappen zoals Oneida, die het huwelijk belasterden als slechts een andere vorm van particulier eigendom, wordt steeds meer gepresenteerd niet als een bedreiging voor de burgerlijke stand, maar eerder als een manier om de instelling en alles wat het biedt te redden.